Monthly Archives

Novembro 2024

Avances Apromex

By | Novidades | No Comments

A Xunta presenta os resultados dos traballos realizados para a xestión da mexilla no marco do proxecto Apromex, no que participa CETMAR

  • A Consellería do Mar está a impulsar diversas iniciativas co obxectivo de garantir a sustentabilidade e o desenvolvemento deste recurso acuícola estratéxico
  • Nesta iniciativa participan o Centro de Investigacións Mariñas (CIMA) e o Centro Tecnolóxico do Mar-Fundación CETMAR e céntrase na análise da poboación de semente de mexillón e a súa xestión  

O Centro de Investigacións Mariñas (CIMA), dependente da Consellería do Mar, acolleu hoxe unha xornada de presentación dos avances alcanzados no proxecto Apromex e na que tamén se deron a coñecer outras actuacións promovidas pola Consellería do Mar coa finalidade de fomentar o intercambio de coñecemento.

No evento estivo presente o director xeral de Pesca, Acuicultura e Innovación Tecnolóxica, Antonio Basanta, acompañado pola directora xeral de Desenvolvemento Pesqueiro, Marta Villaverde, quen destacou a importancia do sector mexilloeiro en Galicia, e o seu papel fundamental para a economía e a identidade da comunidade. Tamén subliñou a aposta do Goberno galego pola innovación e a colaboración entre as institucións, a ciencia e o sector produtivo como o mellor camiño para enfrontar os desafíos actuais e futuros.

Así, Antonio Basanta puxo en valor que a Consellería do Mar está a impulsar diversas iniciativas co obxectivo de garantir a sustentabilidade e o desenvolvemento deste recurso acuícola estratéxico.  Estas actividades, coordinadas polo Centro de Investigacións Mariñas (CIMA) contan ademais co apoio de centros como CETMAR e a Universidade de Vigo e están cofinanciadas polo Fondo Europeo Marítimo, de Pesca e Acuicultura (FEMPA).

Neste contexto é no que está enmarcado o proxecto Apromex, liderado pola Dirección Xeral de Pesca, Acuicultura e Innovación Tecnolóxica a través do CIMA e co apoio técnico de CETMAR, centrado na análise da poboación de semente de mexillón e a súa xestión. Nesta anualidade continuouse cun gran esforzo en actividades de mostraxe para avaliación do estado do recurso na rocha. Así, neste evento amosáronse os porcentaxes de mexilla na rocha ao longo da costa de galega, incluíndo os obtidos nas mostraxes previas á campaña de extracción de semente de mexillón deste ano.

A información, accesible a través dunha sinxela ferramenta de consulta, facilitará ao sector a planificación das súas actividades de extracción, baseándose nun coñecemento máis detallado da distribución do recurso.

Outras iniciativas

Ademais dos avances no marco de Apromex, durante a xornada presentáronse outras iniciativas relevantes impulsadas pola Consellería do Mar como a mostraxe semanal de larvas nas rías galegas, iniciativa dirixida polo CIMA e desenvolvida polo CINBIO da Universidade de Vigo e cuxos informes se poden consultar a través da páxina web de Intecmar. Tamén o proxecto Capacitamex liderado polo CETMAR para a transferencia de resultados das iniciativas impulsadas pola Consellería ás asociacións de produtores de mexillón, e a información para o sector contida na plataforma de Pescadegalicia presentada por NUNEGAL consulting.

En relación á mostraxe semanal de larvas de mexillón,  presentarase Información  sobre a presenza de larvas de moluscos en determinadas estacións fixas situadas nas rías galegas, incluído o mexillón. Proximamente habilitarase unha nova ferramenta de consulta desta información na páxina web de Apromex que simplificará a análise dos actuais informes semanais.

Espazo de intercambio

Esta cita reuniu a produtores, técnicos e investigadores e permitiu tanto coñecer novidades asociadas ao sector como discutir as estratexias e solucións que se están explorando para garantir a sustentabilidade e o desenvolvemento continuo do sector. A xornada non só constituiu un espazo para compartir resultados, senón tamén para fornecer o diálogo entre o tecido produtor, as administracións e o sector da investigación.

Contaminantes no medio costeiro

By | Novidades | No Comments

O consorcio BlueWWater avanza no desenvolvemento de novos métodos para tratar e reducir os microplásticos e contaminantes emerxentes no medio costeiro entre Galicia e Portugal

O proxecto europeo BlueWWater, que coordina o Centro Tecnológico del Mar-Fundación CETMAR, avanza no seu obxectivo de controlar e reducir a presenza de microplásticos e contaminantes emerxentes, tanto en augas residuais urbanas como no medio costeiro entre Galicia e o norte de Portugal.

As institucións e entidades que traballan nesta iniciativa, cofinanciada pola Unión Europea a través do Programa de Cooperación INTERREG VI-A España-Portugal (POCTEP) 2021-2027, reuníronse o xoves día 7 de novembro no Instituto de Investigación do Medio Acuático para unha Saúde Global (iARCUS) da Universidade de Santiago de Compostela (USC) na terceira reunión de coordinación do consorcio, que deu conta da marcha do proxecto.

Durante o encontro, organizado polo Grupo de Investigación en Cromatografía e Quimiometría (ChromChem) da USC, os socios revisaron os avances no desenvolvemento e optimización de métodos para a avaliación de contaminantes e microplásticos, a punto de finalizar, e que permitirán a análise automatizada e estandarizada en mostras de auguas superficiais (fluviais e costeiras) e de augas residuais. Na validación deste novo método analítico, que se realizará por medio dun exercicio de intercomparación, participarán 12 laboratorios externos.

Ademáis desta actividade, que lidera a USC e na que participan o Instituto Tecnolóxico para o Control do Medio Mariño-INTECMAR, Aguas e Energía do Porto E.M. e o IEO-CSIC, o consorcio BlueWWater analizou os detalles da planificación e coordinación da primeira campaña de toma de mostras de auguas fluviais, costeiras e en Estacións Depuradoras de Augas Residuais (EDAR), e que se desenvolverá este mes en Galicia e na rexión norte de Portugal. A planificación destes mostraxes aliñouse coas directrices da recén aprobada Directiva de Tratamento de Auguas Residuais Urbanas.

Ao mesmo tempo, estase a avaliar a eficiencia de varios tratamentos piloto na eliminación de contaminantes e está previsto estudar o potencial de reutilización da augua tratada para o seu uso na agricultura e realizar un estudo de risco ambiental a partir de ensaios ecotoxicológicos, ao tempo que se traballa no desenvolvemento de modelos para avaliar a dispersión dos contaminantes no medio acuático.

Todas estas actividades están coordinadas pola Faculdade de Ciências da Universidade do Porto (FCUP), e contan coa participación de Águas e Energía do Porto, E.M. (AEdP), a Faculdade de Engenharia da Universidade do Porto (FEUP), IEO-CSIC, Centro Interdisciplinar de Investigação Marinha e Ambiental (CIIMAR) e o Centro Tecnológico del Agua (CETAQUA).

No que se refire ás actividades de educación ambiental e sensibilización programadas no marco de BlueWWater, produciuse un vídeo educativo que leva por título “O ciclo de vida do plástico”, celebráronse campañas de limpeza nos ríos Limia e Miño e colocouse unha ecobarreira en Ribeiro de S. Gonçalo (río Miño), entre outras actividades, algunhas enmarcadas no INTERREG Cooperation Day celebrado o 21 de setembro.

Red NOR-WATER

Pola súa banda, CETMAR lidera os esforzos para dinamizar e consolidar a rede NOR-WATER, que naceu dun proxecto anterior coa finalidade de constituir un foro de colaboración multidisciplinar público-privada na temática dos contaminantes de preocupación emerxente (CECs).

Os esforzos céntranse agora na elaboración dun catálogo de capacidades e oferta tecnolóxica, ao tempo que se está a deseñar unha páxina web que incluirá este catálogo, un mapa interactivo de capacidades e unha base de datos de documentación con proxectos e recursos sobre CECs.

Ademais de asistir á reunión de coordinación do proxecto, os socios de BlueWWater participaron durante a mañá do venres no obradoiro “Presente e futuro da contaminación do medio acuático por contaminantes emerxentes e microplásticos”, que tivo lugar no salón de actos do iARCUS da USC, coa participación de representantes de diferentes entidades relacionadas co ámbito científico e tecnolóxico.

Este workshop estivo organizado polo Grupo ChromChem da USC e iARCUS no marco do proxecto BlueWWater e en colaboración co proxecto NePMTune (Cara a protección da economía circular do auga fronte á ameaza que supoñen as sustancias químicas persistentes, móviles e tóxicas), financiado pola Axencia Estatal de Investigación e a Unión Europea a través dos fondos NextGeneration/PRTR.

O objetivo do obradoiro foi analizar os métodos e tecnoloxías para a determinación, tratamento e eliminación de contaminantes, así como os retos e desafíos da recente aprobación da nova Directiva de Tratamento de Augas Residuais Urbanas.

O relatores discutiron acerca dos desafíos que plantexa esta Directiva en relación á monitorización de contaminantes e á realización de estudos ecotoxicológicos e análises de impacto ambiental no medio acuático. Presentáronse estudos sobre a reutilización de auguas tratadas para o riego de cultivos, e abordáronse solucións para a eliminación de microcontaminantes con tratamentos cuaternarios en EDAR que permitan avanzar no obxectivo da neutralidade enerxética.

Sobre o consorcio BlueWWater

Xunto a CETMAR, que coordina o proxecto BlueWWater, forman parte do consorcio o INTECMAR, a Universidade de Santiago de Compostela, a Fundación Centro Galego de Investigacións do Auga-Cetaqua Galicia e o Instituto Español de Oceanografía (IEO-CSIC). Entre os socios portugueses atópanse as Facultades de Enxeñería e de Ciencias da Universidad de Porto, o Centro Interdisciplinar de Investigaçao Marinha e Ambiental-CIIMAR, Águas e Energia de Oporto E.M, o Aquamuseu de Vilanova de Cerveira e o Centro de Interpretación Medio ambiental de Viana do Castelo.

O consorcio conta ademais co apoio dun panel consultivo formado por Augas de Galicia, a Confederación Hidrográfica do Miño-Sil, a Agência Portuguesa do Ambiente, Aguas del Norte S.A., Labaqua, S.A. e Viaqua Xestión Integral do Auga de Galicia.

Esta acción está cofinanciada pola Unión Europea a través do Programa de Cooperación INTERREG VI-A España–Portugal (POCTEP) 2021-2027.

NatMIRC

By | Novidades | No Comments

Galicia e Namibia amosan o seu interese en renovar o Memorando de Entendemento dentro dun proxecto xeral marco a asinar co Reino de España

  • O acordo reforzaría a relación existente entre a comunidade autónoma e o país africano en materia de investigación, cooperación e xestión pesqueira, así como a xeración de valor engadido
  • Villares consolida a colaboración histórica entre as dúas rexións, que permitiu a construción dunha estación que subministra alevíns ao sector acuícola do país surafricano, e co Cetmar como principal protagonista na acción investigadora
  • O conselleiro dá continuidade ao seu obxectivo de seguir creando alianzas institucionais e económicas que teñan un efecto tractor para o impulso do sector marítimo-pesqueiro galego

A Consellería do Mar e o Goberno de Namibia amosan o seu interese en renovar o Memorando de Entendemento dentro dun proxecto xeral marco a asinar co Reino de España, co fin de seguir mantendo a colaboración existente en materia de investigación, cooperación e xestión pesqueira.

Así o abordaron o responsable deste departamento, Alfonso Villares, e a viceministra de Pesca e Recursos Mariños do estado africano, Sylvia Makgone, no marco dunha reunión de traballo celebrada onte coincidindo coa presenza da dirixente de Namibia no II Foro de Sostibilidade Global de Produtos do Mar, que acolle estes días a cidade olívica.

Este acordo fortalecería a cooperación bilateral e o desenvolvemento en cuestións relacionadas coa investigación e a ordenación pesqueira, así como a xeración de valor engadido. Por iso, dende a Xunta agardan que o Ministerio dea os pasos efectivos e rápidos para que este proceso se poida levar a cabo.

Protagonismo do CETMAR

A xestión de Villares permite, por tanto, consolidar unha relación histórica entre ambas as dúas rexións e que permitiu, entre outras actuacións, construír unha estación que subministra alevíns ao sector acuícola da zona, ademais de impulsar distintos proxectos de investigación para avanzar no coñecemento das especies comerciais sostibles e para avaliar o ecosistema, co Centro Tecnolóxico do Mar-Fundación CETMAR como protagonista.

Este acordo contribuiría, por tanto, a seguir poñendo en valor o traballo deste Centro e que xa fixo posible levar a cabo o proxecto co Centro Nacional de Información e Investigación Mariña de Namibia (NatMIRC) centrado en aspectos como a avaliación dos recursos pesqueiros, a determinación de stocks ou o seguimento das poboacións do peixes.

Con este encontro, o conselleiro do Mar dá continuidade á rolda de contactos que  vén mantendo cos responsables dos distintos Gobernos internacionais nos que o sector marítimo-pesqueiro de Galicia ten un impacto destacado, e cuxo obxectivo é crear sinerxías institucionais e económicas que teñan un efecto tractor para a economía galega e, en consecuencia, para aumentar a competitividade da cadea mar-industria e afianzar a súa presenza nos distintos países nos que a actividade pesqueira ten un peso decisivo.

É o caso de Namibia, onde o sector primario representa o 18,5% do PIB e, neste, a pesca supón o 2,6%. As relacións comerciais concéntranse precisamente neste eido, sendo o 90% das importacións españolas. En 2024, as exportacións superan os 40 millóns de euros.

O VI SIBECORP, en marcha

By | Novidades | No Comments

CETMAR participa na organización do VI SIBECORP, un foro científico sobre as pesqueiras iberoamericanas que reúne en Portugal a un cento de investigadores

  • O Simposio Iberoamericano de Ecoloxía Reprodutiva, Recrutamento e Pesqueiras prolongarase ata o venres 15 de novembro na sede do IPMA en Oeiras
  • O congreso está promovido polo Instituto Portugués do Mar e a Atmósfera xunto ao Instituto Español de Oceanografía, coa colaboración do Centro Tecnolóxico do Mar como secretaría técnica da Rede Invipesca

Un cento de investigadores pertencentes a mais de 35 institucións dunha ducia de países están a participar desde o luns e ata o venres 15 de novembro na sexta edición do “Simposio Iberoamericano de Ecoloxía Reprodutiva, Recrutamento e Pesqueiras-SIBECORP”, que se celebra en Portugal, e en cuxa organización participa o Centro Tecnolóxico do Mar-Fundación CETMAR, dependente da Consellería do Mar, a través da secretaría técnica da Rede Invipesca.

O congreso está organizado polo Instituto Portugués do Mar e a Atmósfera (IPMA), xunto co Instituto Español de Oceanografía (IEO), e desenvólvese en formato mixto -presencial e virtual-, tendo como escenario a sede do IPMA en Algés, Lisboa.

Consolidado como un destacado foro de discusión científica para a promoción e a aplicación do enfoque de ecosistemas na avaliación das pesqueiras iberoamericanas, o obxectivo desta sexta edición é continuar enriquecendo o coñecemento nestas áreas temáticas.

O simposio facilitará así a posta en común dos últimos avances de investigación e a xeración de novas alianzas profesionais entre os participantes, investigadores procedentes de 12 países, como España, Portugal, México, Chile, Perú, Arxentina, Uruguai, Brasil, Ecuador, Panamá, Francia e Filipinas, que presentarán cerca dun cento de traballos en sesións orais e en pósteres.

A presentación deses traballos divídese en catro sesións temáticas sobre estratexias reprodutivas de organismos acuáticos,  potencial reprodutivo e resiliencia, recrutamento e éxito reprodutivo, e ecoloxía reprodutiva e manexo de pesqueiras. O programa previsto contempla ademais dous cursos presimposio que se desenvolveron os días 7 e 8 de novembro, e outro curso despois do congreso, concretamente o 18 de novembro.

Sibecorp é unha iniciativa da Rede Iberoamericana de Investigación Pesqueira-Rede Invipesca, cuxa secretaría técnica é responsabilidade do Centro Tecnolóxico do Mar-Fundación CETMAR e cuxas actividades están financiadas pola Consellería do Mar.

O SIBECORP celebrou a súa primeira edición na cidade de Vigo en 2009 e desde entón tiveron lugar outras catro edicións en Arxentina (2012), Brasil (2015), Chile (2018) e Colombia (2021) coa participación de representantes dunha ducia de países e a presentación de cerca de medio milleiro de traballos.

Como nas anteriores edicións, a celebración do SIBECORP responde á preocupación dos investigadores iberoamericanos por promover a colaboración entre os seus países, dada a importancia da pesca mariña e continental como recurso económico vital para América Latina, España e Portugal. Sobre esta base, o obxectivo principal do simposio é identificar e definir liñas de investigación de interese común e incentivar proxectos conxuntos que promovan a devandita cooperación en materia de investigación pesqueira.

Rede Invipesca

Ademáis de participar na organización deste Simposio, e co apoio da Consellería do Mar a través do CETMAR, dende a Rede Invipesca desenvólvense outras accións que buscan enriquecer a colaboración entre institucións de investigación mariña do ámbito xeográfico iberoamericano.

Neste sentido, dende a Rede elaborouse un mapa de investigadores e institucións de investigación no ámbito mariño en Iberoamérica e desenvolvéronse varias accións de intercambio para a elaboración dunhas liñas estratéxicas comúns. A rede tamén sirve de canle de difusión de diferentes liñas de financiación para a execución de proxectos.

Cara á elaboración das liñas de acción prioritarias durante os próximos tres anos, durante esta VI edición do SIBECORP celebrarase a asemblea anual da Rede Invipesca coa participación dos seus membros.

Enerxías renovables mariñas

By | Novidades | No Comments

CETMAR presenta en Bruselas os primeiros resultados do proxecto FLORES sobre as necesidades formativas no sector da enerxía renovable mariña

  • O consorcio europeo, que cifra en 124.000 as novas vacantes que se xerarán en Europa en 2030, traballa tanto na mellora de capacidades dos actuais traballadores como na preparación da forza laboral futura, incidindo na súa formación
  • A coordinadora da área de Formación de Cetmar, Lucía Fraga, expuxo os avances do proxecto na reunión do grupo de traballo do Comité de Diálogo Social Sectorial sobre Construción Naval, Reparación e Reconversión Naval

O Centro Tecnolóxico do Mar-Fundación CETMAR presentou esta semana en Bruxelas os primeiros resultados do proxecto FLORES, “Visión de futuro das enerxías renovables mariñas, que baixo a coordinación da institución dependente da Consellería do Mar traballa polo desenvolvemento de ferramentas e actividades que fortalezan as capacidades no sector da enerxía renovable mariña.

Durante unha reunión do grupo de traballo do Comité de Diálogo Social Sectorial sobre Construción Naval, Reparación e Reconversión Naval, a coordinadora da área de Formación de CETMAR, Lucía Fraga, deu conta dos avances do proxecto, financiado polo programa europeo Erasmus Plus. A reunión, organizada por SeaEurope e IndustriAll no marco do diálogo social promovido pola Comisión Europea, permitiu abordar intereses e necesidades comúns dos sectores da construción naval e da enerxía renovable mariña.

Neste sentido, ademais dos resultados do proxecto FLORES, presentáronse resultados preliminares do “Estudio para apoiar o desenvolvemento de capacidades para a economía azul”, promovido pola Dirección Xeral de Asuntos Marítimos e Pesca da UE -DG Mare-, que aínda está a recibir contribucións de todas as partes interesadas a través dun cuestionario.

Desde xaneiro de 2023, as 14 organizacións que configuran o consorcio FLORES veñen traballando na promoción de traxectorias profesionais dentro da industria relacionada coas enerxías renovables mariñas, en expandir oportunidades de formación especializada e na creación dun Observatorio de Capacidades da Unión Europea.

Na actualidade, este sector conta en Europa con arredor de 80.000 empregos e as estimacións dos expertos cifran en ata 124.000 as vacantes que se xerarán para 2030 na UE. Atender a esa crecente demanda de profesionais cualificados e coa capacitación adecuada supón un significativo desafío que aborda o proxecto FLORES, reforzando a actividade do Pacto de Capacidades.

O obxectivo é garantir que as oportunidades de formación dispoñibles en Europa estean en sintonía coas necesidades actuais e futuras do sector das renovables mariñas. Para elo, o consorcio analizou os perfís mais demandados e as opcións de formación existentes. Desta análise obtéñense datos coma os dez perfiles ocupacionais máis demandados, principalmente con formación en enxeñería, que están encabezados polos xerentes de proxectos e os técnicos en enerxías renovables mariñas,

Os investigadores de FLORES conclúen ademais que as cualificacións relacionadas co sector de referencia ofrécense a miúdo coma unha especialización e non nunha formación básica, e que os programas existentes céntranse nos roles que apoian a cadea de valor, a diferencia dos perfís mais demandados -xerentes e técnicos- que non son atendidos pola oferta educativa actual.

Cara a contribuír á mellora da capacitación do persoal no ámbito das enerxías renovables mariñas, e para os que xa están nesta forza laboral, o consorcio europeo impulsa iniciativas de reciclaxe e mellora de capacidades, promovendo enfoques innovadores para a aprendizaxe continua. A través dun repositorio, o proxecto recompila materiais de formación en enerxías renovables mariñas dispoñibles.

Por outra banda, e no que se refire á preparación dos futuros traballadores do sector, Flores está desenvolvendo cinco accións piloto para adaptar os materiais e os enfoques formativos existentes nas diferentes concas mariñas de Europa, e no marco do Pacto Europeo polas Capacidades. Neste mes de novembro dará comezo a última delas, coordinada pola Asociación de Industrias do Metal e Tecnoloxías Asociadas de Galicia-Asime, e dirixida a preparar expertos na captación de talento e recursos humanos para o sector.

Os resultados do proxecto están deseñados para ter utilidades mais aló do mesmo. Neste sentido salientan o mapa da oferta de formación en enerxías renovables mariñas, dispoñible e aberto a calquera organización que queira promocionar a súa oferta formativa, ademais da creación dunha comunidade coas partes interesadas de diferentes industrias, encadrada no Pacto de Capacidades da Unión Europea.

Ademais da Fundación CETMAR, forman parte do consorcio FLORES Asime e o Campus Industrial da Universidade da Coruña (UDC) en España. En Grecia está o Centro de Investigación e Tecnoloxía Hellas (Certh),  e en Bélxica participan Windeurope, a Universidade de Gante, a Asociación de Sindicatos Europeos IndustriAll e o European Marine Board. Por parte de Irlanda participa o Consorcio Multimedia Aqualex, polos Países Baixos as empresas Deftiq e Bluespring, por Alemaña a Rede Submariner para o Crecemento Azul, por Francia tanto o Lycée Fulgence Bienvenüe como a Conferencia de Rexións Marítimas Periféricas e por Italia o Clúster de Tecnoloxía Marítima (mareFVG).

Este proxecto conta cunha financiación de 700.000 euros de Erasmus Plus a través da Axencia Executiva Europea de Educación e Cultura (EACEA).